Wanneer ben je alcholist, waaraan voldoet iemand met ernstige alcohol problemen?
Je wordt als alcoholist beschouwd wanneer je een stoornis in het gebruik van alcohol hebt – oftewel: je bent afhankelijk van alcohol of verliest de controle over je drinkgedrag. In medische termen heet dit een alcoholgebruikstoornis (AGG) of alcoholverslaving.
Er is geen harde grens in aantal glazen, maar wel een combinatie van kenmerken. Hieronder leg ik uit wanneer je mogelijk alcoholist bent, welke signalen erbij horen en wat je kunt doen.
Wanneer ben je alcoholist?
Je bent waarschijnlijk alcoholist als je structureel voldoet aan meerdere van de volgende kenmerken:
Psychische afhankelijkheid
- Je denkt vaak aan alcohol of kijkt ernaar uit om te drinken
- Je kunt moeilijk ontspannen of functioneren zonder alcohol
- Je gebruikt alcohol om stress, verdriet, eenzaamheid of angst te dempen
Fysieke afhankelijkheid
- Je hebt steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te voelen
- Je krijgt ontwenningsverschijnselen (zoals trillen, zweten, slecht slapen) als je stopt
- Je drinkt ’s ochtends of op ongepaste momenten
Controleverlies
- Je neemt je voor niet te drinken, maar doet het toch
- Je verliest de controle over hoeveel je drinkt
- Je drinkt stiekem, verbergt flessen of liegt over je gebruik
Gevolgen op je leven
- Je werk, relaties of gezondheid lijden onder je drinkgedrag
- Je hebt pogingen gedaan om te minderen of te stoppen, maar dat lukt niet
- Je omgeving maakt zich zorgen of heeft grenzen gesteld
Als je jezelf herkent in 2 of meer kenmerken over een periode van 12 maanden, dan wordt in de psychiatrie vaak gesproken van een milde tot ernstige alcoholgebruikstoornis (volgens de DSM-5-criteria).
Waarom is alcoholisme een verslaving?
Alcoholisme is niet alleen een gedragsprobleem, maar ook een medisch erkende verslavingsziekte. Alcohol beïnvloedt de hersenstofwisseling, met name dopamine en GABA. Na verloop van tijd ontstaat er een patroon van craving (verlangen), onttrekkingsklachten en verlies van keuzevrijheid.
Het is géén kwestie van zwakte of karakter – maar een complexe interactie van biologische, psychologische en sociale factoren.
Gevolgen van alcoholisme
Als je alcoholisme niet aanpakt, zijn de risico’s groot:
- Leverschade (leververvetting, hepatitis, cirrose)
- Hart- en vaatziekten
- Kanker (met name slokdarm, borst, lever)
- Depressie, angst, geheugenproblemen
- Relationele schade of verlies van werk
- Verhoogde kans op ongelukken, geweld of suïcide
Wat kun je doen?
Als je denkt dat je mogelijk alcoholist bent, zet dan kleine maar concrete stappen:
Stap 1: Erken het patroon
Je hoeft jezelf niet meteen “alcoholist” te noemen, maar zie onder ogen dat je grip verliest.
Stap 2: Praat erover
Met je huisarts, een psycholoog, een naaste of vertrouwenspersoon.
Stap 3: Vraag hulp
Er zijn veel vormen van ondersteuning:
- Verslavingszorg (zoals Tactus, Jellinek of Brijder)
- Zelfhulpgroepen zoals AA of Smart Recovery
- Online trajecten of coaching
- Medicamenteuze ondersteuning bij stoppen (bijv. Campral of naltrexon)
Hulp via MindFitPro?
Als alcoholgebruik impact heeft op je werk, je functioneren of je mentale gezondheid, kun je bij MindFitPro terecht voor:
- Psychologische ondersteuning bij alcoholproblematiek
- Stress- en emotieregulatie zonder alcohol
- Werkgerichte coaching en trajecten in overleg met werkgever
- Verbinding met verslavingszorg indien nodig