Is een vaststellingsovereenkomst juridisch bindend?
Wanneer partijen tijdens een mediation of arbeidsconflict tot overeenstemming komen, wordt dit vaak vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst.
Maar wat betekent dat precies?
En belangrijker nog: is zo’n overeenkomst juridisch bindend?
In dit artikel legt MindFitPro Mediation helder uit wat een vaststellingsovereenkomst is, welke eisen eraan worden gesteld en wat je rechten en plichten zijn zodra je tekent.
Wat is een vaststellingsovereenkomst?
Een vaststellingsovereenkomst (VSO) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken tussen partijen worden vastgelegd om een geschil of onzekerheid te beëindigen of te voorkomen.
In de praktijk komt dit vaak voor bij:
- Arbeidsconflicten of beëindiging van dienstverband
- Zakelijke geschillen tussen werkgevers en werknemers
- Mediationtrajecten waarin partijen tot een oplossing komen
Zodra beide partijen de overeenkomst hebben ondertekend, geldt deze als juridisch bindend contract.
Juridische basis van de vaststellingsovereenkomst
De juridische grondslag van een vaststellingsovereenkomst is te vinden in artikel 7:900 van het Burgerlijk Wetboek (BW).
Daarin staat dat een vaststellingsovereenkomst “strekt tot het beëindigen of voorkomen van een onzekerheid of geschil” en dat partijen gebonden zijn aan de afspraken die erin staan.
Met andere woorden:
Een vaststellingsovereenkomst is een rechtsgeldig contract, met dezelfde juridische waarde als iedere andere overeenkomst in het civiele recht.
Wanneer is een vaststellingsovereenkomst juridisch bindend?
Een vaststellingsovereenkomst is juridisch bindend zodra beide partijen deze hebben ondertekend, mits:
- De inhoud duidelijk en volledig is vastgelegd;
- Beide partijen vrijwillig en bewust hebben getekend;
- De afspraken niet in strijd zijn met de wet of goede zeden;
- Beide partijen handelingsbekwaam zijn.
Is aan deze voorwaarden voldaan, dan kan een partij zich niet zomaar terugtrekken.
De gemaakte afspraken zijn rechtsgeldig en afdwingbaar.
Wat betekent dat in de praktijk?
Na ondertekening kun je de gemaakte afspraken niet eenzijdig wijzigen of negeren.
Kom je er later achter dat je een bepaalde bepaling liever anders had gezien, dan geldt in principe:
“Getekend is getekend.”
Alleen in uitzonderlijke situaties kun je een vaststellingsovereenkomst aanvechten, bijvoorbeeld bij:
- Dwang, bedrog of misleiding
- Wilsgebreken (als iemand niet begreep wat hij tekende)
- Fouten in de tekst die beide partijen niet bedoelden
Een rechter zal echter terughoudend zijn om een vaststellingsovereenkomst te vernietigen.
Daarom is het belangrijk om vóór ondertekening goed te weten wat je precies afspreekt.
Vaststellingsovereenkomst na mediation
Binnen mediation wordt de vaststellingsovereenkomst vaak opgesteld aan het einde van het traject.
De mediator helpt om afspraken helder te formuleren, maar:
- De mediator is geen juridisch adviseur;
- De mediator bewaakt neutraliteit, niet het belang van één partij;
- Partijen blijven zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de afspraken.
Daarom adviseren wij bij MindFitPro altijd om de vaststellingsovereenkomst te laten toetsen door een juridisch adviseur of HR-specialist voordat je tekent.
Zo weet je zeker dat je rechten goed zijn beschermd.
Download hier je gratis checklist voor een VSO
Wat staat er in een vaststellingsovereenkomst?
De inhoud hangt af van het soort conflict, maar meestal bevat de overeenkomst:
- De namen van beide partijen
- Een korte omschrijving van het geschil
- De afspraken die zijn gemaakt
- Eventuele financiële regelingen
- Geheimhoudingsclausules
- Bevestiging dat partijen na ondertekening niets meer van elkaar te vorderen hebben
Bij een arbeidsconflict kan dat bijvoorbeeld gaan over:
- Beëindiging van het dienstverband
- Datum van uitdiensttreding
- Transitievergoeding
- Getuigschrift
- Finale kwijting (beide partijen sluiten het conflict af)
Is de overeenkomst altijd definitief?
Ja, in principe wel.
Een eenmaal ondertekende vaststellingsovereenkomst is bindend en afdwingbaar.
Worden de afspraken niet nagekomen, dan kan de benadeelde partij naar de rechter stappen om nakoming af te dwingen.
Daarom is het cruciaal dat beide partijen:
- De inhoud begrijpen,
- De tekst controleerden, en
- Vrijwillig hebben getekend.
Bij twijfel: niet tekenen, maar eerst juridisch advies inwinnen.
Samenvatting
| Vraag | Antwoord |
| Wat is een vaststellingsovereenkomst? | Een schriftelijke afspraak om een geschil te beëindigen of te voorkomen |
| Is een VSO juridisch bindend? | Ja, zodra beide partijen tekenen |
| Kan ik me nog bedenken? | Alleen bij dwang, bedrog of misleiding |
| Moet ik het laten controleren? | Ja, zeker bij arbeidsconflicten |
| Wat als iemand zich niet aan de afspraken houdt? | Dan kan nakoming via de rechter worden afgedwongen |
Over MindFitPro Mediation
MindFitPro begeleidt bedrijven en medewerkers bij arbeidsconflicten, integriteitskwesties en teamproblemen.
Onze mediators zorgen dat emoties plaatsmaken voor oplossingen snel, professioneel en vertrouwelijk.
Wanneer partijen eruit komen, helpen wij bij het opstellen van een duidelijke en juridisch correcte vaststellingsovereenkomst.