De psychische gevolgen van een bedrijfsongeval

Wat kun je doen als werkgever of werknemer, en hoe help je je brein herstellen? De psychische gevolgen van een bedrijfsongeval

Een bedrijfsongeval laat vaak diepe sporen na. Niet alleen lichamelijk, maar ook psychisch. Of iemand nu slachtoffer, getuige of indirect betrokken is: een ingrijpend incident op de werkvloer kan leiden tot langdurige mentale klachten. En toch wordt de psychische impact nog te vaak onderschat of genegeerd.

In dit artikel lees je wat de psychologische gevolgen van een bedrijfsongeval kunnen zijn, hoe het brein reageert op trauma, wat jij als werkgever of werknemer kunt doen, en welke rol de arbodienst speelt in begeleiding en herstel.

Wat doet een bedrijfsongeval met je brein?

Wanneer je iets traumatisch meemaakt — zoals een ernstig ongeluk, verwonding, reanimatie of bijna-doodervaring op het werk — komt je brein in een overlevingsmodus. Dit noemen we ook wel de “fight-flight-freeze”-reactie. Je lichaam maakt adrenaline en cortisol aan om te kunnen reageren, maar de gebeurtenis wordt vaak fragmentarisch en emotioneel geladen opgeslagen in je hersenen.

Mogelijke gevolgen:

• Herbelevingen of nachtmerries
• Angst of paniekaanvallen op het werk
• Flashbacks of schrikreacties bij triggers
• Concentratieproblemen
• Vermijding van de werkplek of bepaalde situaties
• Prikkelbaarheid, schuldgevoel of schaamte

Als deze klachten aanhouden, kan er sprake zijn van een acute stressreactie of zelfs een posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Lees ook eens Waarom zou je als werkgever psychische hulp vergoeden?

Veelvoorkomende misvattingen

“Je moet gewoon weer aan het werk, dan komt het vanzelf goed.”

“Het was maar een ongelukje, je hebt niks blijvends.”

“Als je erbij stond en niks overkwam, valt het wel mee.”

Dergelijke uitspraken zijn niet alleen onjuist, maar ook schadelijk. Iemand hoeft niet fysiek gewond te zijn om psychisch geraakt te worden. Zelfs toekijken of indirect betrokken zijn bij een ernstig incident kan leiden tot mentale klachten. Het gaat om de individuele beleving, niet alleen om de ernst van het letsel.

Wat kun je doen als werknemer na een bedrijfsongeval?

1. Erken wat er is gebeurd
   Schaam je niet voor wat je voelt. Het is volkomen normaal om na een ernstig incident angst, verdriet of verwarring te ervaren. Je hoeft het niet “sterk” te houden.
2. Praat erover met iemand die je vertrouwt
   Blijf er niet mee rondlopen. Bespreek het met een collega, je leidinggevende, bedrijfsarts of vertrouwenspersoon.
3. Hulp inschakelen is geen zwakte, maar herstelgericht
   Krijg je last van herbelevingen, slapeloosheid of vermijding? Wacht dan niet af. Vraag begeleiding aan bij de arbodienst of meld je (rechtstreeks) bij een bedrijfspsycholoog via je werkgever.
4. Let op signalen bij jezelf én collega’s
   Soms valt het pas later op: je bent sneller boos, raakt sneller overprikkeld of durft bepaalde werkplekken niet meer te betreden. Ook dan is het nog niet te laat om hulp te zoeken.

Wat kun je doen als werkgever bij een bedrijfsongeval?

1. Neem psychische nazorg net zo serieus als fysieke nazorg
   Een medewerker die geen letsel heeft opgelopen, kan alsnog ernstig getraumatiseerd zijn. Zorg dat je dit bespreekbaar maakt.
2. Bied snelle professionele hulp aan
   Wacht niet op signalen van uitval. Door binnen een week psychologische begeleiding aan te bieden, voorkom je vaak langdurige klachten en verzuim.
3. Zorg voor een veilige terugkeer naar de werkplek
   Bouw re-integratie stapsgewijs op. Laat medewerkers zelf aangeven wat voor hen haalbaar is. Vermijd druk of haast.
4. Communiceer open met het team
   Erken het incident, bied ruimte voor emoties en geef aan wat er aan ondersteuning beschikbaar is.
5. Werk samen met de arbodienst en externe specialisten
   Bijvoorbeeld met een bedrijfspsycholoog van MindFitPro of een traumatherapeut die gespecialiseerd is in EMDR.

Rol van de arbodienst na een bedrijfsongeval

De arbodienst (of interne bedrijfsarts) heeft een wettelijke taak om werknemers te begeleiden bij verzuim én preventie. Bij een bedrijfsongeval kan de bedrijfsarts:

• Een gesprek voeren over de mentale impact
• Doorverwijzen naar een bedrijfspsycholoog of vertrouwenspersoon
• Advies geven over werkhervatting en belasting
• Meedenken over aanpassingen op de werkplek
• Rapporteren aan de werkgever (met toestemming van de werknemer)

Een goede samenwerking tussen werkgever, arbodienst en psycholoog is essentieel om herstel te bevorderen.

Hoe werkt verwerking in het brein?

Bij trauma komt een herinnering vaak niet goed “afgerond” binnen. In plaats van als een neutrale herinnering, blijft deze opgeslagen in de amygdala (het alarmcentrum van je brein) en hippocampus (je geheugen), waardoor de ervaring bij elke trigger weer wordt geactiveerd.

EMDR: bewezen effectief bij traumaverwerking

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een therapievorm waarbij je de traumatische gebeurtenis herbeleeft terwijl je afgeleid wordt (bijv. met oogbewegingen). Daardoor wordt de herinnering opnieuw opgeslagen, maar zonder de intense emotionele lading.

Bij MindFitPro zetten we EMDR succesvol in voor medewerkers die getraumatiseerd zijn door werkgerelateerde incidenten.

Voorbeeld uit de praktijk

Een technicus raakt bekneld in een machine. Hij overleeft het met lichte verwondingen, maar zijn collega — die het zag gebeuren — meldt zich drie weken later ziek met paniekaanvallen en slapeloosheid.

De collega kreeg na een intake via MindFitPro direct EMDR-therapie aangeboden. Binnen vier sessies kon hij weer terugkeren naar zijn werk, met behoud van vertrouwen en veiligheid.

Hoe helpt MindFitPro bij traumatische bedrijfsongevallen?

• Binnen 5 werkdagen psychologische hulp

• Gespecialiseerd in trauma, EMDR en werkgerelateerde klachten

• Geen verwijzing of wachttijd nodig

• Vertrouwelijk, buiten de zorgverzekeraar

• Samenwerking mogelijk met arbodienst en HR

Tot slot

Een bedrijfsongeval is niet alleen een fysieke gebeurtenis — het is ook een mentale breuklijn in het werkleven van iemand. Door de psychische impact serieus te nemen, toon je als werkgever leiderschap én menselijkheid.

En als werknemer hoef je niet te wachten tot je “door het ergste heen” bent. Er is hulp, en die werkt. Juist als je er op tijd bij bent.

📞 Meer weten of hulp nodig?

MindFitPro biedt psychologische zorg op de werkvloer bij trauma, stress of impactvolle gebeurtenissen.

info@mindfitpro.nl of 📞 085-0046579

Werkzaam in heel Nederland – binnen 5 dagen een psycholoog beschikbaar