🍺 Alcohol en drugs op de werkvloer: risico’s, plichten en oplossingen voor werkgevers
Alcohol- en drugsgebruik op de werkvloer is een gevoelig onderwerp waar veel werkgevers liever niet mee geconfronteerd worden. Toch komt het vaker voor dan je denkt — en de gevolgen kunnen groot zijn. Niet alleen voor de medewerker in kwestie, maar ook voor de veiligheid, sfeer én continuïteit binnen het team.
In dit artikel lees je alles over de risico’s, je wettelijke verantwoordelijkheden als werkgever, en hoe je met de juiste aanpak problemen voorkomt en medewerkers professioneel ondersteunt.
🚨 De realiteit: middelengebruik op de werkvloer komt vaker voor dan je denkt
Uit onderzoek van Trimbos en TNO blijkt dat:
- 1 op de 12 werknemers in Nederland wel eens met een kater of onder invloed op werk verschijnt.
- In sectoren als bouw, logistiek, horeca en industrie is het risico extra hoog.
- Alcohol- of drugsgebruik leidt tot meer fouten, verzuim, ongevallen én spanningen op de werkvloer.
Het begint vaak onschuldig: een collega die met regelmaat op maandagochtend “niet helemaal fit” is. Een medewerker die structureel geïrriteerd, slordig of afwezig is. Of een incident waarbij iemand zichtbaar onder invloed is tijdens werktijd.
Maar wat doe je dan als werkgever?
⚖️ Wat zegt de wet over alcohol en drugs op het werk?
Als werkgever heb je volgens de Arbowet een zorgplicht om een veilige en gezonde werkplek te garanderen. Dat betekent:
- Je moet risico’s zoals alcohol- en drugsgebruik in kaart brengen (via de RI&E).
- Je moet beleid opstellen en uitvoeren om die risico’s te beperken.
- Je bent verplicht om medewerkers preventief te informeren én te begeleiden bij middelengebruik.
Daarnaast kunnen incidenten met alcohol of drugs leiden tot aansprakelijkheid bij ongelukken, arbeidsconflicten of langdurig verzuim.
🧠 Herken de signalen van middelengebruik
Het herkennen van middelengebruik is niet altijd eenvoudig. Vaak speelt schaamte of ontkenning een rol. Let als werkgever of leidinggevende op de volgende signalen:
Gedrag:
- Te laat komen, eerder weggaan
- Prikkelbaar, slordig, ongeconcentreerd
- Vermijden van sociale momenten of overleg
Lichamelijk:
- Trillende handen, rode ogen, overmatig zweten
- Alcoholgeur of opvallend veel gebruik van kauwgom/parfum
- Sloomheid of juist hyperactief gedrag
Werkprestaties:
- Meer fouten, lagere productiviteit
- Plotselinge stemmingswisselingen
- Onverklaarbare afwezigheid
🚧 Wat kun je als werkgever doen?
1. Maak middelengebruik bespreekbaar
Gebruik visuele hulpmiddelen of humoristische campagnes (zoals van MindFitPro) om het onderwerp toegankelijk te maken. Benoem duidelijk dat hulp vragen géén zwakte is.
2. Stel een duidelijk alcohol- en drugsbeleid op
Formuleer richtlijnen over gebruik, meldingsplicht, veiligheid, gesprekken en mogelijke gevolgen. Koppel dit aan de RI&E en PMO.
3. Train leidinggevenden in gespreksvoering
Zorg dat managers weten hoe ze signalen kunnen herkennen én hoe ze het gesprek voeren zonder oordeel.
4. Bied professionele hulp aan zonder drempels
Laat medewerkers met beginnende problemen direct in contact komen met een bedrijfspsycholoog of vertrouwenspersoon — zonder lange wachtlijsten.
🚀 MindFitPro: directe hulp bij middelengebruik of stress
Bij MindFitPro bieden we werkgevers directe psychologische ondersteuning voor medewerkers die worstelen met stress, middelengebruik of andere psychische klachten.
✔️ Binnen 5 werkdagen hulp via een bedrijfspsycholoog
✔️ Preventieve begeleiding & spoedinterventie bij escalatie
✔️ Volledig vertrouwelijk en zonder wachttijden
✔️ Ook inzetbaar bij mediation of re-integratie
🏗️ Alcohol en drugs in de bouw en productie: verhoogd risico
In sectoren als de bouw, industrie en transport zijn de risico’s extra hoog. Denk aan:
- Ongevallen met machines of voertuigen
- Aansprakelijkheid bij letsel van collega’s
- Impact op veiligheidscultuur in het team
MindFitPro biedt specifieke voorlichting, cartoons en ondersteuning voor risicosectoren.
📥 Gratis checklist: herkennen van middelengebruik op het werk
Wil je als leidinggevende of HR-professional weten waar je op moet letten?
Download dan gratis onze “Checklist middelengebruik op de werkvloer”.
👉 Checklist downloaden via mindfitpro.nl
💬 Conclusie
Alcohol en drugs op de werkvloer zijn geen taboe, maar een realiteit. Met de juiste aanpak kun je als werkgever schade voorkomen én het verschil maken in het leven van je medewerker.
✅ Stel beleid op
✅ Train leidinggevenden
✅ Herken signalen
✅ Schakel hulp in via MindFitPro
MindFitPro – Psychologische zorg op de werkvloer
📞 085-0046579 Vraag een vrijblijvende intake aan of ontvang advies op maat via www.mindfitpro.nlalcohol en drugs op