Wat zegt de Arbowet over de vertrouwenspersoon?
Verplichting, preventie en psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Wat zegt de Arbowet over de vertrouwenspersoon?
De Arbowet is duidelijk: werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkomgeving. Maar hoe zit dat precies met de vertrouwenspersoon? Is het wettelijk verplicht? En wat betekent dit voor jouw organisatie?
In dit artikel leggen we uit wat de Arbowet zegt over vertrouwenspersonen, hoe je als werkgever aan de wet voldoet en wat de risico’s zijn als je géén vertrouwenspersoon aanstelt.
⚖️ Wat staat er in de Arbowet over vertrouwenspersonen?
De Arbowet (Artikel 3, lid 2) verplicht werkgevers om een beleid te voeren dat gericht is op het voorkomen en beperken van psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Hieronder vallen:
- Pesten op het werk
- Agressie en geweld
- Seksuele intimidatie
- Werkdruk en stress
- Discriminatie
Hoewel de wet (nog) niet expliciet een vertrouwenspersoon verplicht stelt, wordt het aanstellen ervan gezien als een essentiële maatregel om aan de zorgplicht te voldoen. Werkgevers moeten kunnen aantonen dat zij serieus werk maken van preventie.
🧠 Wat is psychosociale arbeidsbelasting (PSA)?
PSA verwijst naar factoren in de werkomgeving die stress veroorzaken, zoals:
- Ongewenste omgangsvormen
- Conflicten met collega’s of leidinggevenden
- Werkstress door hoge werkdruk of weinig autonomie
- Onveiligheid binnen het team
Langdurige PSA leidt vaak tot burn-out, verzuim, uitval en arbeidsconflicten. Een vertrouwenspersoon is een laagdrempelig aanspreekpunt dat helpt escalatie te voorkomen.
📌 Is een vertrouwenspersoon dan verplicht?
Nog niet wettelijk voor alle organisaties, maar let op:
✅ In veel cao’s (zoals in de zorg, het onderwijs en bij de overheid) is een vertrouwenspersoon wél verplicht gesteld
✅ De Inspectie SZW (arbeidsinspectie) rekent het ontbreken van een vertrouwenspersoon steeds vaker aan bij controles of klachten
✅ Er ligt een wetsvoorstel dat het aanstellen van een vertrouwenspersoon verplicht maakt voor alle werkgevers met meer dan 10 werknemers
🟡 Conclusie: formeel nog geen wettelijke verplichting, maar in de praktijk wel sterk aanbevolen en vaak verplicht via andere routes.
🛑 Wat zijn de risico’s als je géén vertrouwenspersoon hebt?
Zonder vertrouwenspersoon:
- Voldoe je mogelijk niet aan de Arbowet (zorgplicht & preventie)
- Kun je bij klachten over pesten, intimidatie of ongewenst gedrag aansprakelijk worden gesteld
- Loop je risico op boetes, claims of negatieve publiciteit
- Ontstaat er sneller verzuim, onrust of vertrek van personeel
💬 In veel bedrijven ligt er inmiddels een signaalplicht bij de OR of HR-afdeling om een vertrouwenspersoon aan te stellen.
Lees ook Vertrouwenspersoon aanstellen
🧭 Hoe voldoe je aan de Arbowet?
Om aan de wettelijke eisen te voldoen moet je:
- Een PSA-beleid opstellen (in je RI&E en verzuimbeleid)
- Preventieve maatregelen nemen – zoals trainingen, gedragscodes en communicatie
- Een vertrouwenspersoon aanstellen (intern of extern)
- Medewerkers informeren over waar ze terecht kunnen bij klachten
- Melden en signaleren mogelijk maken zonder repercussies
Een vertrouwenspersoon draagt bij aan al deze punten.
🧑💼 Interne of externe vertrouwenspersoon
| Interne vertrouwenspersoon | Externe vertrouwenspersoon |
| Werkt binnen het bedrijf | Neemt afstand van interne structuren |
| Laagdrempelig aanspreekbaar | Onafhankelijk & objectief |
| Risico op vertrouwensconflicten | AVG-proof en professioneel |
| Minder anoniem | Volledige discretie mogelijk |
Voor kleine organisaties, situaties met machtsverschillen of gevoelige meldingen is een externe vertrouwenspersoon vaak veiliger.
🤝 MindFitPro helpt je voldoen aan de Arbowet
Bij MindFitPro kun je terecht voor:
- Gecertificeerde externe vertrouwenspersonen
- Heldere rapportage (AVG-proof, anoniem)
- Telefonische of live beschikbaarheid
- Abonnementen en maatwerk
- Inzet bij spoed of incidenten
Wij ondersteunen werkgevers, HR en teams in het bouwen van een sociaal veilige werkcultuur.
✅ Samengevat: wat zegt de Arbowet?
✔️ Je moet als werkgever PSA voorkomen en beperken
✔️ Een vertrouwenspersoon is juridisch (nog) niet verplicht, maar praktisch onmisbaar
✔️ Inspecties en cao’s stellen het al vaak wél verplicht
✔️ Een externe vertrouwenspersoon voorkomt risico’s en toont goed werkgeverschap
📞 Direct advies nodig?
Wil je toetsen of je organisatie voldoet aan de Arbowet of snel een vertrouwenspersoon regelen?
Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
📧 info@mindfitpro.nl
📞 085 – 0046579